Trong chiến lược phát triển nông nghiệp hiện nay, tỉnh Lào Cai đang lựa chọn các loại nông sản chủ lực, phù hợp với đặc điểm khí hậu, thổ nhưỡng địa phương để tập trung phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa. Đồng thời với đó, sản xuất cần gắn với xây dựng thương hiệu nhằm đảm bảo nông sản có tính cạnh tranh, mở rộng kênh phân phối và thị trường tiêu thụ. Nông sản Lào Cai đang hướng tới thị trường xuất khẩu, đồng thời phát triển nông nghiệp hữu cơ nhằm tạo ra sản phẩm nông sản an toàn có giá trị dinh dưỡng cao góp phần cải tạo bảo vệ môi trường sinh thái… Đây là chủ trương lớn gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát huy lợi thế so sánh của địa phương trong tỉnh.
Vùng chè cổ thụ đạt tiêu chuẩn hữu cơ của Mường Khương
Hiện nay, tỉnh Lào Cai là một trong 46 tỉnh thành trong cả nước có diện tích sản xuất nông nghiệp hữu cơ lớn với 3.815 ha các sản phẩm nông sản đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ. Sản xuất nông nghiệp hữu cơ của tỉnh đang đi đúng định hướng phát triển liên kết sản xuất gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm.
Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp hữu cơ của tỉnh vẫn còn nhiều hạn chế như chưa tương xứng với lợi thế của địa phương, chưa phát triển toàn diện trên các lĩnh vực của ngành nông nghiệp; doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia đầu tư và nguồn lực đầu tư cho phát triển nông nghiệp hữu cơ còn hạn chế; người dân trình độ sản xuất vẫn lạc hậu khó tiếp cận với các quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn quy chuẩn; đội ngũ kỹ thuật và nguồn nhân lực tại địa phương phục vụ cho sản xuất nông nghiệp hữu cơ chưa được quan tâm đào tạo…
Xác định sản xuất nông nghiệp hữu cơ là xu hướng tất yếu của sản xuất nông nghiệp bền vững, hiện đại và hội nhập. Từ năm 2018 đến nay, tỉnh Lào Cai đã có một số doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư liên kết với các hộ dân tại địa phương để triển khai sản xuất một số sản phẩm sản xuất theo hướng hữu cơ.
Điển hình như mô hình sản xuất rau hữu cơ của Công ty TNHH Thương mại Hoa Lợi được chứng nhận theo tiêu chuẩn PGS (Chứng nhận bảo đảm sản phẩm được sản xuất theo đúng quy định của sản xuất hữu cơ Việt Nam) tại xã Y Tý, huyện Bát Xát, với diện tích 5 ha, hàng năm cung cấp 150 tấn rau sạch cho thị trường. Mô hình sản xuất rau hữu cơ có sử dụng phân bón hữu cơ bằng cách ủ phân xanh, phân chuồng, tận dụng cây cỏ sau khi làm vệ sinh vườn tược, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học từ các sản phẩm tự nhiên như ớt, tỏi, gừng… để vừa giữ được độ màu mỡ, độ bền của đất, vừa bảo vệ tốt môi trường và tạo ra sản phẩm nông nghiệp an toàn, năng suất cao.
Không chỉ khẳng định uy tín tại thị trường trong nước, sản xuất nông nghiệp hữu cơ tại Lào Cai đang từng bước “ghi điểm” trên trường quốc tế với các loại nông sản chủ lực như chè, quế. Sản xuất chè hữu cơ tại xã Tả Thàng, huyện Mường Khương là một ví dụ. Mường Khương hiện có 30 ha được chứng nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn hữu cơ năm 2020, sản lượng 80 tấn/năm. Các cơ sở chế biến đã ký hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm chè hữu cơ với 80 hộ dân trong vùng. Với việc chuyển giao kỹ thuật sản xuất và đầu tư công nghệ chế biến đạt tiêu chuẩn hữu cơ, hàng năm, doanh nghiệp đã thu mua nguyên liệu chè của các hộ dân tham gia liên kết với giá trung bình là 35.000 đồng/kg cao hơn 10.000 đồng/kg so với giá thu mua nguyên liệu chè khi sản xuất đại trà.
Theo chủ trương của tỉnh, tới đây ngành nông nghiệp cùng các địa phương trong tỉnh sẽ xây dựng kế hoạch phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ. Lào Cai phấn đấu đến năm 2025 có 4 ngành hàng sản xuất nông nghiệp hữu cơ tập trung đạt tiêu chuẩn hữu cơ Quốc gia và Quốc tế phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu. 4 ngành hàng chủ lực được xác định là cây ăn quả, cây chè, cây quế và cây rau với tổng diện tích 18.885ha, đạt tối thiểu 1,5% diện tích nhóm đất sản xuất nông nghiệp. Các sản phẩm đạt chứng nhận tiêu chuẩn hữu cơ có liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, xây dựng các mô hình tổ chức quản lý sản xuất, bảo quản và tiêu thụ…
Nông dân Tả Thàng (Mường Khương) thu hái chè hữu cơ
Ông Vương Tiến Sỹ , Chi cục trưởng Chi cục quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản Lào Cai cho biết: Để đạt được mục tiêu như trên, ngành nông nghiệp Lào Cai xác định cụ thể những nhiệm vụ cần thực hiện trong giai đoạn tới. Trong đó nhiệm vụ “Thu hút, khuyến kích các tổ chức, doanh nghiệp, HTX đầu tư phát triển sản xuất theo hướng hữu cơ, góp phần hỗ trợ hình thành và phát triển chuỗi giá trị nông sản bền vững” là nhiệm vụ hàng đầu đang được đặc biệt quan tâm, với các giải pháp đồng bộ và thực hiện liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị; doanh nghiệp đặt hàng với các tiêu chuẩn ký kết tiêu thụ theo liên kết chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm hữu cơ kết hợp với du lịch, nông nghiệp sinh thái. Ngành nông nghiệp Lào Cai kỳ vọng sản phẩm nông nghiệp hữu cơ của tỉnh sẽ có chỗ đứng bên vững trên thị trường và sẽ là một những tỉnh đứng đầu cả nước về sản xuất nông nghiệp hữu cơ.