Thôn Hòa Lạc nằm ngay đầu cầu Gia Phú, bắc qua suối Ngòi Bo kết nối thành phố Lào Cai với huyện Bảo Thắng. Địa phương này mới được sáp nhập từ xã Gia Phú (Bảo Thắng) về xã Thống Nhất (thành phố Lào Cai) cách đây không lâu. Dọc tuyến quốc lộ 4E, mật độ dân cư khá đông nên lượng rác thải sinh hoạt mỗi ngày tương đối lớn. Hơn nữa, mật độ dân cư đông đúc, nhiều hộ dân không thể bố trí không gian cho việc xây dựng các hố rác, lò đốt rác gia đình. Để đảm bảo vệ sinh môi trường, chính quyền địa phương đã ký kết hợp đồng thu gom rác với doanh nghiệp chuyên thu gom và xử lý rác thải tại các thôn dọc tuyến quốc lộ 4E. Hiện nay, rác thải sẽ được tổ chức thu gom vào các ngày thứ Ba, thứ Năm và thứ Bảy trong tuần. Các xe thu gom rác sẽ thu gom rác thải từ các hộ dân sau đó tập kết tại các ga rác, đợi xe thu gom của doanh nghiệp xử lý rác thải đến lấy rác và vận chuyển đi để xử lý.
Điều đáng nói là với mật độ dân cư đông đúc, lượng rác thải lớn trong khi sau khoảng 2 – 3 ngày, rác thải mới được thu gom, đưa đi xử lý khiến lượng rác mỗi chuyến thu gom đều rất lớn. Việc không thể thu gom mỗi ngày nên có những gia đình khi có lượng rác thải lớn lại tự ý đem đến các ga rác, biến những ga rác này thành điểm tập kết rác thải gây ô nhiễm môi trường và mất mỹ quan đô thị.
Bà Nguyễn Thị Huệ, thôn Hoà Lạc, xã Thống Nhất bức xúc: “Có những thời điểm rác thải tập kết tại đây mà chưa thể xử lý kịp thời rất ô nhiễm. Buổi trưa thì ruồi muỗi, bốc mùi lên, khó chịu lắm, không thể chịu nổi. Tôi mong muốn chính quyền địa phương làm sao có biện pháp xử lý đi, cho khỏi ảnh hưởng sức khoẻ bà con nhân dân quanh đây”.
Tương tự, xã Võ Lao, huyện Văn Bàn. Một tuần 4 buổi, tổ thu gom rác của xã Võ Lao lại đi thu gom rác của các hộ dân dọc tuyến tỉnh lộ 151. Mật độ dân cư đông đúc nên những chuyến xe thu gom nhiều khi mới chỉ đi được một nửa tuyến đường đã quá tải. Trong khi đó, địa hình khu vực này chẳng mấy thuận lợi cho việc vận chuyển, có những đoạn dốc, chiếc xe thu gom phải “ì ạch” vì lượng rác quá lớn.. Xe chở nặng, di chuyển khó khăn nên theo tính toán, mỗi lần vận chuyển một chuyến xe từ đầu tuyến đến cuối tuyến thì nay đơn vị thu gom phải chia thành 2 lần mới có thể thu gom hết lượng rác thải ngày một nhiều này.
Thu gom rác thải sinh hoạt tại xã Võ Lao (Văn Bàn).
Không chỉ khó khăn trong việc thu gom, lượng rác thải lớn cũng khiến bãi rác dần trở nên quá tải. Năm 2017, xã Võ Lao đã quy hoạch một bãi rác thải để hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, sau 5 năm, bãi rác đã không thể đáp ứng được quy mô dân số đông và lượng rác thải sinh hoạt của người dân trong xã. Giải pháp được chính quyền xã đưa ra là đốt rác để xử lý, giảm lượng rác thải, nhưng đốt lại gây khói, bụi, tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ con người.
Ông Doãn Văn Vĩnh, Phó Chủ tịch UBND xã Võ Lao, huyện Văn Bàn cho biết: “Hiện nay, diện tích cho bãi đổ rác thải đang quá hẹp, không đủ sức chứa lượng rác thải rất lớn đổ lên trên đấy. Chính quyền xã cũng đã đề nghị cấp trên, có phương án mở rộng bãi rác thải để phù hợp với quy mô dân số, đảm bảo việc thu gom rác thải trên địa bàn xã được thuận lợi”.
Điểm tập kết rác tại xã Thống Nhất, ngay đầu thành phố Lào Cai.
Với các địa phương ngoại ô, cụm xã, thị tứ… có quy mô dân số lớn, đang trong giai đoạn đô thị hoá, nhu cầu xử lý rác thải sinh hoạt hàng ngày là rất lớn và có xu hướng ngày càng tăng cao do không nhiều hộ dân có thể tự xử lý rác thải tại nhà. Do đó, chính quyền các cấp cũng cần nghiên cứu, thực hiện việc thu gom rác hàng ngày, quy hoạch điểm thu gom rác hợp lý, qua đó, đảm bảo vệ sinh môi trường cũng như mỹ quan tại những khu vực trọng điểm này.