Si Ma Cai: Xây dựng nông thôn mới đi vào thực chất

Ông Vũ Văn Sơn, Chủ tịch UBND xã Sín Chéng cho biết: Đến nay, xã vẫn đạt chuẩn nông thôn mới theo quy định cũ, tuy nhiên, theo quy định mới, có 7/19 tiêu chí không đạt. Nhiều tiêu chí quan trọng liên quan đến người dân như thu nhập, hộ nghèo, phát triển kinh tế nông thôn đạt rất thấp. Điều này đặt ra thách thức, đòi hỏi địa phương phải nỗ lực phấn đấu trong thời gian tới.

Hiện nay, qua rà soát, đánh giá của Ban Chỉ đạo các chương trình mục tiêu quốc gia huyện Si Ma Cai, các xã đạt chuẩn nông thôn mới trên địa bàn huyện đều rớt chuẩn. Cụ thể, xã Bản Mế hiện có 8 tiêu chí không đạt, xã Cán Cấu 8 tiêu chí và xã Nàn Sán có 6 tiêu chí không đạt. Tính trung bình, toàn huyện hiện chỉ duy trì 100 tiêu chí (giảm 46 tiêu chí so với năm 2021) và đạt bình quân 11,11 tiêu chí/xã.

Ông Trương Văn Tiến, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Si Ma Cai cho biết: Nguyên nhân chính là do thay đổi tiêu chuẩn của Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025. Không chỉ các xã không đạt chuẩn, mà các “thôn kiểu mẫu” và “thôn nông thôn mới” trên địa bàn huyện cũng không đáp ứng được. Nhiều tiêu chí trước kia tỷ lệ đạt cao, nhưng nay đã “xoay chiều” hoàn toàn. Đơn cử như tiêu chí hộ nghèo, theo chuẩn nghèo mới, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện Si Ma Cai tăng từ 13,9% (năm 2020) lên 55,58% (năm 2022), hiện không xã nào đạt tiêu chí. Thu nhập bình quân đầu người toàn huyện hiện chỉ đạt 24,08 triệu đồng/năm và cũng không có xã nào đạt tiêu chí này. Đối với tiêu chí thông tin và truyền thông, 9/9 xã chưa có cổng/trang thông tin điện tử có chức năng cung cấp thông tin phục vụ công tác quản lý, điều hành; 100% xã có tỷ lệ hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính trực tuyến đạt dưới 30%.

Ngoài ra, một số tiêu chí của các xã đạt chuẩn rất thấp, như môi trường và an toàn thực phẩm (1/9 xã đạt); tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn (3/9 xã đạt); tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch (1 xã đạt).

Nhìn thẳng vào sự thật

Tuy nhiên, nguyên nhân không chỉ xuất phát từ quy định mới về xây dựng nông thôn mới, mà còn ở nhiều khía cạnh khác. Đối với các xã đã “về đích” nông thôn mới, nhiều tiêu chí chỉ đạt ở mức tối thiểu, thiếu bền vững nên khi thay đổi không thể duy trì đạt chuẩn. Điều đó cũng cho thấy công tác quản lý, điều hành của một số cấp ủy đảng, chính quyền địa phương chưa quyết liệt trong chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện, nhất là đưa chính sách vào cuộc sống để hỗ trợ người dân phát triển sản xuất.

Việc phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập của người dân trên địa bàn huyện cũng chịu tác động của nhiều yếu tố mang tính rủi ro cao như thời tiết, dịch bệnh, giá cả thị trường và một số nguyên nhân chủ quan khác. Mặc dù huyện có nhiều giải pháp đột phá trong phát triển kinh tế và tạo việc làm, nhưng một số người dân vẫn còn thói quen sản xuất tự cung, tự cấp, chưa làm quen với sản xuất hàng hóa nên việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế gặp nhiều khó khăn.