Gỡ khó tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới

Đến các bản vùng nông thôn, nhất là các xã đạt chuẩn NTM, vệ sinh môi trường được cải thiện đáng kể, khuôn viên tại mỗi gia đình, tuyến đường ngày càng trở nên sạch sẽ hơn. Gia súc, gia cầm được di chuyển ra xa khu dân cư. Bà con tham gia quét dọn đường bản, khơi thông cống rãnh, đào hố rác, xử lý rác thải sinh hoạt, làm nhà tắm, nhà tiêu hợp vệ sinh.

Trong Giai đoạn 2010 - 2020, các xã xây dựng NTM cũng được đầu tư 71 bãi chôn lấp rác thải sinh hoạt và 169 nghĩa trang. Nhờ kinh phí được hỗ trợ, giúp đỡ và tự có, cộng đồng cũng triển khai xây dựng 933 lò đốt rác quy mô hộ/ liên hộ gia đình, 61.766 hố rác, 57.099 chuồng trại, 691 bể thu gom bao thuốc BVTV. Việc đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật về bảo vệ môi trường là bước đệm lớn để người dân cùng chung tay hành động vì môi trường.

Tuy nhiên, nhận thức, vai trò chủ thể của người dân một số nơi còn hạn chế; cảnh quan môi trường bản, khu dân cư nhiều nơi còn đáng bàn do nước thải từ sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp, tập quán thả rông, nuôi nhốt gia súc không có hố ủ phân, nhiều hộ chưa có nhà tiêu hợp vệ sinh. Đặc biệt, việc xử lý rác thải rắn, rác thải sinh hoạt tại các vùng nông thôn chưa được thu gom xử lý đúng quy định.

Trong tiêu chí Môi trường, mỗi xã phải có bãi chôn lấp rác thải theo quy định, có hệ thống thu gom nước rỉ rác, hệ thống xử lý khí, phương pháp chôn lấp đảm bảo đúng quy định… Do đặc thù là tỉnh miền núi, địa hình nhiều địa phương chủ yếu là đồi,núi dốc, khó tìm được quỹ đất phù hợp. Việc bố trí kinh phí cũng gặp khó khăn do chi phí đầu tư bãi rác lớn. Trong khi đó, ý thức người dân ở vùng sâu, vùng xa trong việc giữ gìn vệ sinh môi trường chưa cao, các tổ thu gom rác thải của bản không có kinh phí duy trì hoạt động.

Bể thu gom rác được xây dựng nhưng một số người dân vẫn vứt rác ra bên ngoài
 

Điển hình như xã Quang Kim,huyện Bát Xát, môi trường nông thôn cơ bản đảm bảo các tiêu chí; có nhiều bể thu gom rác được xây dựng dọc tuyến đường, tuy nhiên vẫn còn một bộ phận nhỏ người dân thực hiện việc đổ rác không đúng nơi quy định, gây mất mỹ quan và ô nhiễm môi trường xung quanh bể thu gom rác.
Công tác thu gom, xử lý rác thải, nước thải trên địa bàn thị xã Sa Pa đang gặp khó khăn. Hiện, tổng lượng rác thải phát sinh trên địa bàn thị xã khoảng 29,7 tấn/ngày - đêm. Bãi chôn lấp rác thải tập trung tại xã Ngũ Chỉ Sơn đã quá tải, việc đầu tư trước đây không có hệ thống thu gom nước rỉ rác, gây ảnh hưởng đến nguồn nước và môi trường không khí trong khu vực…

Để gỡ khó cho tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM, tỉnh chỉ đạo các sở, ngành liên quan tăng cường cán bộ có chuyên môn xuống cơ sở phối hợp địa phương hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện. Kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về môi trường ở khu vực nông thôn. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến người dân tích cực giữ gìn môi trường nông thôn như: thu gom rác thải, quét dọn đường bản, khơi thông cống rãnh, trồng cây, tu sửa nâng cấp nhà tiêu, nhà tắm. Vận động nâng cao nhận thức người dân không nuôi nhốt gia súc dưới gầm sàn, quy hoạch bãi chăn thả tập trung.
 

Ông Vũ Đình Thuỷ, Phó giám đốc Sở TN&MT Lào Cai cho biết, ngoài việc kịp thời ban hành các hướng dẫn triển khai thực hiện, hỗ trợ, đồng hành cùng chính quyền địa phương, ngành TN&MT Lào Cai đẩy mạnh tuyên truyền BVMT thông qua các đoàn thể, sở ban ngành như: Ký kết chương trình phối hợp về bảo vệ môi trường với UBMTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường thuộc Công an tỉnh Lào Cai, Quỹ Bảo vệ môi trường tỉnh Lào Cai, các tổ chức chính trị xã hội và một số sở/ngành trên địa bàn; đồng thời quan tâm đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân. Ngoài ra, tỉnh quan tâm sửa chữa, đầu tư nâng cấp công trình cấp nước sinh hoạt theo hướng “chất lượng nước đạt tiêu chuẩn nước sạch”. Các cơ sở sản xuất, kinh doanh, nuôi trồng thủy sản cam kết chấp hành đảm bảo quy định về vệ sinh môi trường. Phổ biến đến các bản thực hiện việc mai táng phù hợp với quy định và theo quy hoạch, bảo vệ môi trường.

Với sự vào cuộc quyết liệt của hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở và người dân nâng cao nhận thức trong vấn đề môi trường; tin rằng môi trường tại các địa phương ngày càng được cải thiện; góp phần hoàn thành chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM.