Hiện nay, toàn tỉnh có 431 HTX, trong đó có 310 HTX đang hoạt động; 121 HTX ngừng hoạt động chờ giải thể. Trong lĩnh vực nông nghiệp, hiện có 225 HTX, chiếm 52,2% tổng số HTX toàn tỉnh. Trong 3 tháng đầu năm 2021, hoạt động sản xuất – kinh doanh của các HTX nông nghiệp đã dần được ổn định do thời điểm này dịch bệnh Covid-19 có dấu hiệu tạm lắng. Tuy nhiên, từ tháng 4, dịch Covid-19 bùng phát trở lại nên phần lớn các HTX sản xuất, kinh doanh các sản phẩm sản phẩm nông nghiệp gặp khó khăn trong quá trình tiêu thụ sản phẩm, giá cả các mặt hàng nông sản đều giảm mạnh làm ảnh hưởng lớn tới kết quả sản xuất kinh doanh của HTX.
Sản phẩm của các HTX trong tỉnh được bán, trưng bày tại cửa hàng của Liên minh HTX.
Tương tự, các HTX hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp - tiểu, thủ công nghiệp cũng gặp không ít khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh. Hầu hết các HTX đều thu hẹp quy mô sản xuất, cắt giảm lao động, đặc biệt là các HTX sản xuất rượu đều hoạt động kém. Còn trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ kết quả hoạt động kinh doanh của các HTX du lịch, dịch vụ đều giảm, hều hết các HTX đều giảm quy mô hoạt động. Các HTX trong lĩnh vực giao thông vận tải, xây dựng, tín dụng… đều giảm tần suất, quy mô hoạt động.
HTX Cộng đồng Dao đỏ, xã Tả Phìn, thị xã Sa Pa chuyên sản xuất và kinh doanh một số loại dược liệu, chiết xuất tinh dầu, thuốc tắm Dao đỏ truyền thống. Những năm trước, lượng khách du lịch đến Sa Pa rất lớn, hoạt động kinh doanh của HTX có nhiều thuận lợi. Từ khi dịch Covid-19 bùng phát, lượng khách du lịch gần như không có. Bởi vậy, các sản phẩm, dịch vụ của HTX cũng giảm sâu sản lượng tiêu thụ. Chị Tẩn Tả Mấy, Giám đốc HTX Cộng đồng Dao đỏ chia sẻ: HTX chúng tôi giảm đến 80% doanh thu do ảnh hưởng của dịch bệnh. Đặc biệt đối với dịch vụ tắm lá thuốc vốn là thế mạnh của HTX có thể coi là bị “đóng băng” hoàn toàn. Việc lưu thông hàng hóa bị ảnh hưởng nặng nề cũng khiến lượng sản phẩm gửi đi các tỉnh thành khác trong cả nước giảm mạnh. Hiện nay, HTX vẫn duy trì việc sản xuất, kinh doanh, chủ yếu bán sản phẩm tại các cửa hàng, điểm bán, giới thiệu sản phẩm truyền thống, sản phẩm OCOP nhưng việc tiêu thụ cũng rất khó khăn.
Chị Tẩn Tả Mẩy giới thiệu sản phẩm của HTX cho người tiêu dùng
Theo đánh giá của Liên minh HTX tỉnh, dịch bệnh khiến hàng hoá nông sản vận chuyển đi tỉnh khác và lượng tiêu thụ trong tỉnh rất ít, hư hỏng ngày càng nhiều nên các HTX phải tạm ngưng hoạt động, vùng nguyên liệu bị giảm diện tích và chuyển sang trồng các cây khác. HTX khó khăn trong việc trả lãi ngân hàng và rơi vào tình trạng nợ xấu. Tình hình sản xuất đình trệ nên các HTX giảm bớt lao động, các HTX xây dựng, vận tải đã cho lao động nghỉ việc hơn 1 năm nay và chỉ duy trì sản xuất ở mức 20% kế hoạch hoặc ngừng hoạt động. Bên cạnh đó, chi phí chăn nuôi tăng hơn 26%, nhưng doanh thu của HTX từ thịt lợn, thịt gà, các xuống rất thấp do cung lớn hơn cầu làm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất (giá thịt lợn hơi giảm 35% so với cùng kì năm 2020, hiện tại các hộ gia đình chăn nuôi đang phải bù lỗ)….
Ông Trương Mạnh Hùng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lào Cai cho biết: Năng lực nội tại, đặc biệt là vốn, cơ sở vật chất, thiết bị công nghệ, trình độ đội ngũ cán bộ quản lý của các HTX còn yếu, tính liên kết, hợp tác trong HTX chưa cao nên khi dịch bệnh Covid-19 gây ảnh hưởng chung đến ngành kinh tế thì các HTX chịu nhiều thiệt hại. Những ảnh hưởng của dịch bệnh là thách thức chung đòi hỏi tất cả các thành phần kinh tế phải thích nghi, xây dựng phương án phục hồi, duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh và khu vực HTX cũng không ngoại lệ. Một số HTX cũng đã nhanh chóng “chuyển hướng” kinh doanh trực tuyến, đưa các sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, tiếp cận thêm các thị trường tiêu thụ mới để duy trì hoạt động. Trong tháng 9, Liên minh HTX cũng đã khai trương cửa hàng bán, trưng bày, giới thiệu sản phẩm của các HTX với mong muốn xây dựng điểm bán uy tín, giới thiệu các sản phẩm để người tiêu dùng biết đến. Liên minh HTX cũng đã thường xuyên tổ chức đi khảo sát nắm bắt tình hình hoạt động, khó khăn, vướng mắc của các HTX trên địa bàn tỉnh để có phương án nâng cao năng lực hỗ trợ, tư vấn và cung ứng dịch vụ theo nhu cầu của HTX.