"Sóng và máy tính cho em" đã mở ra cơ hội học tập cho học sinh vùng cao thời Covid - 19

* Ước mơ của học sinh vùng khó
 
Theo bà Dương Bích Nguyệt, Giám đốc Sở Giáo dục Đào tạo (GD&ĐT) Lào Cai, trong bối cảnh dịch bệnh khó lường như hiện nay, ngành đã và đang ráo riết triển khai học trực tuyến cho hai cấp học THCS và THPT. Tuy nhiên, do thiếu phương tiện học tập và điều kiện tiếp sóng khó khăn vẫn là rào cản lớn nhất đối với không ít trường vùng cao. Nhiều địa bàn vùng sâu vùng đang trphaans đấu thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới còn khó khăn, gia đình các em không có ti vi hoặc một số học sinh chỉ dùng điện thoại thường, không kết nối internet nên khó tiếp cận với phương pháp học mới này.
 
 “Hơn 30 năm gắn bó tâm huyết với sự nghiệp trồng người nơi vùng cao vùng sâu, tôi hiểu rõ những thiệt thòi của học sinh miền núi dân tộc thiểu số của địa phương. Trên thực tế, trong những năm qua, việc triển khai có hiệu quả nhiều chính sách giáo dục của Đảng và Nhà nước tại địa phương đã góp phần rút ngắn khoảng cách giữa vùng cao và vùng thấp của của Lào Cai với cả nước nói chung. Tuy nhiên, khoảng cách này dường như lại được "khoét" rộng hơn bao giờ hết khi dịch bệnh xảy ra. "Chương trình 'Sóng và máy tính cho em' đã mở ra tiền đề thuận lợi giúp cho học sinh vùng cao, vùng sâu có điều kiện tiếp cận được với một loại hình học tập mới, với trang thiết bị mà điều kiện gia đình các cháu không thể có được”,
bà Dương Bích Nguyệt tâm sự
 
Trước đó, những tháng đầu năm 2020, khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, nhiều học sinh ở các xã vùng cao của huyện Bát Xát, Văn Bàn, Bắc Hà, Mường Khương, Si Ma Cai... đã phải rất vất vả tìm địa điểm "hứng" sóng. Để điện thoại kết nối được sóng 3G, 4G phục vụ cho việc học online, mỗi ngày em Tẩn Thị Dung - khi ấy còn là học sinh lớp 12 trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT huyện Bát Xát phải di chuyển nhiều km lên những đỉnh đồi cao mới có thể bắt được sóng điện thoại. Dung cho biết, hai lần trong ngày buổi sáng và buổi chiều, phải di chuyển quãng đường gần một cây số để đến được vị trí của lán học tạm ở trên lưng chừng ngọn đồi sau nhà. Gia đình Dung thuộc diện đặc biệt khó khăn, cha mất sớm, để đảm bảo việc học cho con trong mùa dịch, mẹ của Dung đã dùng hết số tiền tiết kiệm và vay mượn thêm mới đủ tiền mua cho em chiếc điện thoại thông minh.
 
Hoàn cảnh gia đình khó khăn hơn Tẩn Thị Dung, học sinh Lý Thị Giang, thôn Khe Chấn, xã Sơn Thủy, trường THPT số 1 Văn Bàn chẳng có điện thoại để sử dụng. Mỗi lần học trực tuyến là Giang lại phải chạy đi mượn hàng xóm, họ hàng để học và phải ngồi học ở nơi nào có sóng ổn định nhất. Vóc dáng cô học trò nhỏ ngày ngày cứ đến giờ cố định là ngồi học trên con đường mòn-nơi nguồn sóng ổn định nhất để học trực tuyến đã trở nên quen mắt với người dân thôn Khe Chấn.
 
Thầy giáo Nguyễn Minh Tuân, Hiệu trưởng trường THPT số 1 Văn Bàn, huyện Văn Bàn cho biết, khi ấy các giáo viên của trường THPT số 1 Văn Bàn đã vận động quyên góp và trao tặng sim có dung lượng và tốc độ truy cập mạng cao cho những học sinh có hoàn cảnh khó khăn để duy trì việc học trực tuyến được thuận lợi. Tuy vậy, đó cũng chỉ là giải pháp tạm thời. "Chương trình 'Sóng và máy tính cho em' thực hiện thành công sẽ là tiền đề thuận lợi giúp cho học sinh tiếp cận được với một loại hình học tập mới, với trang thiết bị mà điều kiện gia đình các cháu không thể có được”, Hiệu trưởng trường THPT số 1 Văn Bàn chia sẻ.
 
Trường THCS Điện Quan có 324 học sinh với 10 lớp. Hiệu trưởng trường THCS Điện Quan cho biết, tâm lý học sinh và phụ huynh tại địa bàn cơ bản đều e ngại việc dạy học trực tuyến do địa phương là vùng cao, vùng sâu đời sống còn nhiều khó khăn, học sinh khó có đủ các phương tiện phục vụ việc học trên mạng. Ngoài ra, đường truyền hay bị lỗi, sóng yếu do địa hình chia cắt phức tạp cũng là một lý do khiến việc học trở nên gián đoạn, ảnh hưởng không nhỏ tới việc dạy và học của thầy trò. Do đó, nhà trường đã chuẩn bị phương án thông qua đội ngũ giáo viên phối hợp với cán bộ cơ sở để giao bài tận nơi cho học sinh của trường sinh sống ở 12 thôn bản của Điện Quan nhằm giảm thiểu mức độ ảnh hưởng của những hạn chế trong việc học trực tuyến tại địa phương. Tuy nhiên, phương án này cũng chỉ là giải pháp tạm thời. Bởi vậy, "khi nghe nói tới chương trình "Sóng và máy tính cho em" ai cũng háo hức, phụ huynh, thầy cô đều rất mừng”, cô Nguyễn Thị Minh Huệ, hiệu trưởng trường THCS xã Điện Quan, huyện Bảo Yên chia sẻ.

*Mở ra cơ hội học tập lớn

Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ phát động chương trình “Sóng và máy tính cho em”, đã có rất nhiều địa phương, tổ chức, đơn vị, cá nhân tiên phong tại Lào Cai hưởng ứng, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao trước thế hệ tương lai của đất nước, mở ra cơ hội học tập lớn cho học sinh vùng cao Lào Cai.

Chỉ trong 10 ngày đầu tháng 10/2021, chương trình “Sóng và máy tính cho em” tại tỉnh Lào Cai đã nhận được sự ủng hộ với tổng trị giá tiền mặt là gần 5 tỷ đồng cùng 30 máy tính và 370 smartphone. Triển khai Chương trình “Sóng và máy tính cho em”, tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo các Sở, ngành, đơn vị liên quan, phối hợp với các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông rà soát việc phủ sóng di động trên địa bàn toàn tỉnh.
 

Tỉnh Lào Cai đặt ra mục tiêu phát triển hạ tầng mở rộng vùng phủ sóng, đảm bảo cung cấp dịch vụ truy nhập Internet băng rộng di động cho 100% trường, điểm trường, trung tâm thôn trên địa bàn toàn tỉnh. Trong năm 2021, Lào Cai sẽ phủ sóng đối với 10 điểm chưa kết nối Internet di động theo danh sách rà soát của Bộ Thông tin và Truyền thông, đồng nghĩa với cả những xã chưa đạt chuẩn nông thôn mới cũng được phủ sóng Internet di động trong năm nay; hỗ trợ 100% phí sử dụng các nền tảng dạy, học trực tuyến đã công bố; hỗ trợ gói cước sử dụng dịch vụ Internet băng rộng di động đối với học sinh được hỗ trợ máy tính, máy tính bảng theo Chương trình; hỗ trợ các gói cước thuê hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ việc dạy và học trực tuyến, bao gồm máy chủ, chỗ đặt máy chủ, đường truyền Internet đảm bảo việc dạy, học trực tuyến... Chương trình áp dụng cho học sinh thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn (chưa có máy tính hoặc thiết bị điện tử phục vụ học tập).
 
Hai trở ngại lớn nhất của giáo dục vùng cao là cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên. Việc cơ sở vật chất đang ngày một nâng cấp, hoàn thiện cũng đồng thời đặt ra thách thức mới cho đội ngũ giáo viên. Giáo viên cần phải chủ động, linh hoạt, đổi mới, sáng tạo trong giảng dạy và làm chủ công nghệ, điều chỉnh nội dung, giáo trình, thời lượng và khối lượng kiến thức phù hợp với người học mới giúp kết quả học tập đạt yêu cầu nhiệm vụ năm học. Thầy Lục Cao Cường, Phó hiệu trưởng trường PTTH số 4 huyện Văn Bàn nhấn mạnh, máy móc chỉ là phương tiện, điều quan trọng nhất vẫn là sự tự đổi mới, tự học hỏi của các thầy cô, "nếu các thầy cô không tự học hỏi, tự đổi mới thì có cơ sở vật chất tốt đến đâu cũng vô ích”.
 
Điều đáng nói, không chỉ hướng đến giải quyết khó khăn trước mắt do dịch bệnh COVID-19 của ngành giáo dục, mà chương trình còn mang tầm chiến lược, thúc đẩy phát triển bình đẳng và chuyển đổi số mạnh mẽ toàn xã hội. Vì vậy, “Sóng và máy tính cho em” là chương trình mục tiêu hết sức quan trọng, như một món quà tặng đặc biệt ý nghĩa ngay đầu năm học mới với học sinh, sinh viên vùng khó, trong đó có Lào Cai. Đây được coi là nguồn động lực quý báu giúp các em vượt qua khó khăn, cố gắng học tập tốt, đạt được thành tích cao trong năm học mới./.