Lào Cai: Những kết quả tích cực sau 10 năm triển khai phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”

Trong từng giai đoạn, tỉnh xây dựng mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể, phù hợp với tình hình địa phương như: Giai đoạn 2011-2015, phong trào thi đua “Chung sức xây dựng nông thôn mới” của tỉnh tập trung vào 5 nội dung trọng tâm là: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển sản xuất; phát triển giao thông nông thôn; xây dựng hệ thống trường mầm non; cải tạo phong tục tập quán lạc hậu, vệ sinh môi trường nông thôn; bảo đảm an ninh trật tự và an toàn xã hội nông thôn. Đến giai đoạn 2016-2020, Lào Cai gộp chung hai phong trào thi đua do Thủ tướng Chính phủ phát động “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” và phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau” thành 01 phong trào thi đua “Lào Cai xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững”. Trong đó có 6 nội dung trọng tâm: Phát triển sản xuất nâng cao thu nhập cho người dân; xây dựng đường giao thông nông thôn gắn với duy tu bảo dưỡng các công trình cơ sở hạ tầng nông thôn; xây dựng nếp sống văn hóa, giữ gìn bản sắc dân tộc; cải tạo vệ sinh môi trường nông thôn; giữ gìn an ninh trật tự nông thôn và cải thiện từng bước nâng cao điều kiện sống của các hộ nghèo, hộ cận nghèo, người dân tộc thiểu số.  

Bên cạnh đó, để các địa phương chủ động trong công tác triển khai thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới, Tỉnh ủy đã đưa ra các nguyên tắc thực hiện chương trình: Nội dung nào dễ làm trước, khó làm sau; nội dung nào ít vốn làm trước, nhiều vốn làm sau; nơi nào được sự đồng thuận của nhân dân làm trước, chưa đồng thuận thì làm sau; không đầu tư dàn trải mà thực hiện theo thứ tự ưu tiên; thực hiện cơ chế khoán gọn, phù hợp với quy hoạch, do cộng đồng dân cư đề xuất, lựa chọn và người dân tự nguyện đóng góp, tham gia để xây dựng,…Trong giai đoạn 2011-2019 tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế đặc thù đối với các vùng có điều kiện kinh tế còn khó khăn như: Cơ chế hỗ trợ đầu tư xây dựng đường giao thông nông thôn, phát triển sản xuất nông nghiệp nông thôn, làm nhà văn hóa khu dân cư, đầu tư hạ tầng thiết yếu. Từ các nguyên tắc trên, Lào Cai đã nhận được sự đồng thuận lớn từ nhân dân.

 Xây dựng nông thôn mới nhận được sự hướng ứng tích cực của nhân dân
 

Để phong trào thi đua “Lào Cai xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững” trở thành phong trào thi đua sôi nổi trên khắp các địa phương, tỉnh Lào Cai đã xác định công tác tuyên truyền, vận động trong xây dựng nông thôn mới phải đi trước một bước. Cả hệ thống chính trị quyết tâm cao, có kế hoạch chỉ đạo cụ thể, chủ động, sáng tạo, sâu sát, thường xuyên và liên tục... Phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, Đảng viên, nhất là cán bộ ở thôn, bản, người có uy tín. Làm tốt công tác tuyên truyền giúp khơi dậy tính chủ động, sáng tạo của người dân.

Với sự triển khai mạnh mẽ của các cấp các ngành, sự vào cuộc quyết liệt của nhân dân trên địa bàn tỉnh, đến nay các mục tiêu của phong trào thi đua cơ bản đã hoàn thành theo mục tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra. Số xã đạt nông thôn mới đến hết quý II/2019 là 48/143 xã, đạt 96% so với mục tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh, tăng 25 xã so với năm 2015. Dự kiến hết năm 2019 toàn tỉnh đạt 51 xã, chiếm 38,46% tổng số xã của tỉnh và vượt 10% so với chỉ tiêu Trung ương giao (Trung ương giao hết năm 2020 có 28% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, tương ứng là 40 xã). Kết cấu hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất được quan tâm đầu tư nâng cấp. Giao thông nông thôn được cải thiện, đến nay 100% số xã có đường bê tông hoặc rải nhựa đến trung tâm xã, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương hàng hóa, phát triển kinh tế xã hội. Sản xuất nông lâm nghiệp tiếp tục giữ được mức tăng trưởng ổn định, từng bước mở rộng các vùng sản xuất hàng hóa, phát triển mạnh sản xuất ứng dụng công nghệ cao; năng suất chất lượng của cây trồng, vật nuôi được nâng lên góp phần tăng thu nhập của người dân khu vực nông thôn. Năm 2018, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 23,46 triệu đồng/người/năm, tăng 16,02 triệu đồng/người/năm so với năm 2010, tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn còn 21%, giảm 22,85% so với năm 2015. Toàn tỉnh không còn xã dưới 5 tiêu chí đạt chuẩn nông thôn mới, bình quân số tiêu chí đạt chuẩn/xã là 12,8 tiêu chí/xã, tăng 9,5 tiêu chí so với năm 2010.

Năm 2016, tỉnh Lào Cai ban hành bộ tiêu chí quy định “Thôn nông thôn mới”, “Thôn kiểu mẫu” trên địa bàn tỉnh. Sau 04 năm thực hiện đã tạo được sự lan tỏa lớn trong cộng đồng nông thôn. Các thôn tích cực thi đua xây dựng thôn kiểu mẫu, thôn nông thôn mới để thúc đẩy phát triển mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội tại địa phương. Đến nay toàn tỉnh đã có 70 thôn, bản được công nhận là “Thôn Kiểu mẫu” và 96 thôn, bản được công nhận là “Thôn nông thôn mới”. Thành phố Lào Cai là đơn vị cấp huyện đầu tiên đã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2019.

Có thể thấy Lào Cai đặc biệt quan tâm đến xây dựng nông thôn mới thông qua nguồn lực để đầu tư thực hiện nội dung này. Trong giai đoạn 2010-2020, Lào Cai đã huy động, lồng ghép các nguồn vốn tập trung cho chương trình xây dựng nông thôn mới với tổng kinh phí trên 1.236 tỷ đồng. Đồng thời, nghiêm túc thực hiện nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch trong quản lý, giám sát và đánh giá kết quả thực hiện Chương trình tại địa phương. Có cách làm phù hợp với điều kiện của từng địa phương thông qua lựa chọn nội dung, nhiệm vụ ưu tiên, vận dụng sáng tạo cơ chế chính sách. Có phương thức huy động các nguồn lực phù hợp. Lồng ghép sử dụng có hiệu quả sự hỗ trợ ngân sách của Nhà nước và các nguồn lực khác, việc huy động, đóng góp của người dân được thực hiện trên cơ sở thực sự tự nguyện, bàn bạc dân chủ không gượng ép quá sức dân. Biểu dương khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân tiêu biểu trong xây dựng nông thôn mới.

Ghi nhận những nỗ lực của nhân dân và cán bộ tỉnh Lào Cai, trong giai đoạn 2011-2020, Chủ tịch nước tặng Huân chương lao động hạng Nhất và thưởng công trình trị giá 30 tỷ đồng; nhân dân và cán bộ huyện Bảo Thắng được Chính phủ tặng cờ thi đua và thưởng công trình trị giá 10 tỷ đồng. Ngoài ra còn có 9 tập thể và 01 các nhân được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen và thưởng công trình với tổng trị giá 7 tỷ đồng. Để khuyến khích và động viên phong trào trong 10 năm qua, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đã tặng Cờ thi đua, Bằng khen cho hơn 1.300 tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua “Lào Cai chung sức xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững”.