Tích tụ đất đai: Phải đặt lợi ích của nông dân lên hàng đầu

Phát biểu tại Hội nghị về giải pháp tích tụ, tập trung đất đai phục vụ phát triển nông nghiệp quy mô lớn, công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp tổ chức tại Vĩnh Phúc mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài Nguyên Môi trường Trần Hồng Hà nhấn mạnh: Những giải pháp tích tụ đất đai tập trung vào phát triển nền nông nghiệp lớn đều phải có mục tiêu là vì quyền lợi của nông dân, phải bảo vệ được người nông dân.

Lợi ích của người nông dân cần phải được ưu tiên hàng đầu.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, cách đây hơn 30 năm, bắt đầu từ chủ trương khoán 10, chính sách giao đất ổn định lâu dài góp phần giải phóng sức lao động, tạo bước chuyển biến cơ bản trong sản xuất nông nghiệp và xã hội nông thôn. Từ một nước thiếu lương thực, Việt Nam đã vươn lên trở thành một trong các nước xuất khẩu gạo, nông sản lớn của thế giới. Trước yêu cầu đổi mới và hội nhập sâu rộng, chính sách, pháp luật đất đai về cơ bản đã được hoàn thiện phù hợp hơn với cơ chế thị trường.

Nhiều mô hình tích tụ đất đai thành công

Chính sách, pháp luật khuyến khích, hỗ trợ đã tạo điều kiện cho người sử dụng đất tập trung, tích tụ đất đai theo quy mô lớn và yên tâm hơn trong việc đầu tư vào đất đai, bước đầu thu hút được một số doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp... Thực tế đã có nhiều mô hình và phương thức thực hiện có hiệu quả, đóng góp tích cực cho việc phát triển sản xuất nông nghiệp của Việt Nam.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà “điểm danh” một số mô hình liên kết sản xuất kinh doanh tạo đã thành công với các cánh đồng mẫu lớn ở An Giang, nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp kinh tế hộ cũng phát triển mang lại hiệu quả cao trong sản xuất nông nghiệp ở nhiều địa phương như Hà Nam, Ninh Bình, Thái Bình, Vĩnh Phúc, Hà Nội...

Theo lãnh đạo ngành tài nguyên môi trường, cần có đánh giá về các mô hình hiện nay đã tập trung được đất đai và thu hút được doanh nghiệp sản xuất để thấy được những mặt mạnh, những mặt yếu, những cản trở…, để từ đó đưa ra những chính sách, những giải pháp nhằm đem lại hiệu quả của việc tích tụ đất đai.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng chỉ ra rằng, quá trình tích tụ, tập trung đất đai diễn ra còn chậm, đất đai manh mún đang là yếu tố làm chậm tiến trình chuyển dịch nông nghiệp sang sản xuất hàng hóa, giảm hiệu quả sử dung đất, năng suất lao động mà theo báo cáo mới nhất của Ngân hàng ADB cho thấy sản lượng nông nghiệp bình quân trên mỗi lao động ở Việt Nam chỉ bằng 1/3 của Indonesia và chưa bằng 1/2 so với Thái Lan và Philippines…

PGS.TS Nguyễn Văn Thạo, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng lý luận trung ương cho biết, hiện nay có xu hướng một số doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp là đúng theo quy luật kinh tế, bản thân người nông dân tự “bơi” thì không bao giờ thoát khỏi kinh tế nhỏ.

Nếu nông nghiệp cứ quy mô nhỏ như hiện nay, kinh tế hộ vẫn nhỏ lẻ thì chủ trương tích tụ ruộng đất là đúng, PGS.TS Nguyễn Văn Thạo nêu quan điểm.